قوانین بازی والیبال در 2024
والیبال با وجود سادگی اما پیچیدگی‌های خاص خود را دارد که به عنوان ورزشی گروهی در سرتاسر جهان و در مکان‌های متفاوت اعم از سالن، ساحل و یا حتی فضاهای باز انجام می‌شود. در صورتی که به تازگی این رشته ورزشی جالب و هیجان انگیز را آغاز کرده‌اید، لازم است حتما با تمامی قوانین بازی والیبال آشنا شوید. لازم به ذکر است که این قوانین در جهان به طور پیوسته در حال به روز رسانی می‌باشد.
اطلاع نداشتن از قوانین اساسی و اصلی والیبال ممکن است یک تجربه ناامید کننده‌ای برای شما به همراه داشته باشد، خواه بازیکن، مربی و یا حتی هوادار باشید. ممکن است شما فقط به تماشای این بازی علاقه‌مند باشید و یا اینکه به دلیل حضور داشتن کسی از اعضای خانواده در تیم والیبال این ورزش را دنبال می‌کنید؛ به طور کلی در هر سطحی که باشید و به هر دلیلی که این رشته ورزشی را دنبال می‌کنید، بهتر است که با قوانین آن آشنا باشید.
بدین منظور در ادامه این مقاله قصد داریم به صورت کلی و خلاصه به برخی از مهم‌ترین قوانین بازی والیبال اشاره کنیم. پس پیشنهاد می‌کنیم تا انتها با ما همراه باشید.
فهرست
معرفی قوانین بازی والیبال
یک مسابقه والیبال قوانینی دارد که به عنوان ارکان اصلی و مهم آن ورزش به شمار می‌رود. این بازی در واقع توسط دو تیم 6 نفره در یک زمین که به کمک یک تور به دو بخش تقسیم شده، شروع می‌شود. هدف از این بازی این است که توپ از روی تور والیبال عبور کرده و به زمین تیم حریف برسد. هر تیم تنها 3 مرتبه می‌تواند توپ را لمس کند. آغاز بازی والیبال با یک سرویس است و در صورتی که تیم مقابل نتواند سرویس را دریافت کند یک امتیاز به تیم حریف اعطا خواهد شد.
هنگامی که یک تیم امتیاز می‌گیرد می‌تواند پس از آن سرویس زند. این ورزش که به عنوان ورزشی رقابتی است، قوانین آن به گونه‌ای ساخته شده‌اند که تمامی بازیکنان چه در حمله و چه در دفاع می‌توانند همدیگر را پوشش دهند. بازی والیبال می‌بایست در زمین کاملا مسطح و بدون هیچ نوع شیب انجام شود. در ادامه شما را با قوانین بازی والیبال آشنا خواهیم کرد.
قوانین تور
اطلاع داشتن از قوانین بازی والیبال در زمینه تور از جمله طول و یا ارتفاع اهمیت بسیار زیادی دارد. مربی و بازیکنان باید حتما ارتفاع دقیق تور و استاندارد‌های یک تور را بدانند. لازم به ذکر است که ارتفاع تور والیبال داخل سالن و یا در فضای باز بین گروه‌های سنی و جنسیتی دارای تفاوت‌هایی هستند. تیم‌های والیبال نشسته قطعا در زمین‌های کوچک بازی خود را اجرا می‌کنند؛ به همین دلیل ارتفاع تور آن‌ها باید حدود 1.15 متر برای آقایان و 1.05 متر برای خانم‌ها باشد.
به طور کلی مقدار اندازه استاندارد طول و عرض تور والیبال به ترتیب 10 متر و 1 متر است. ارتفاع این تور همچنین از سطح زمین 2.43 متر برای آقایان و 2.24 متر برای بانوان است. لازم به ذکر است که ارتفاع تور از مرکز زمین باید به طور دقیق اندازه‌گیری شود. بر اساس قوانین بازی والیبال فاصله تیر‌ک‌ها و خط کناری زمین والیبال باید نیم تا 1 متر باشد. بر روی تور همچنین یک آنتن میله‌ای انعطاف پذیر وجود دارد که دارای طول 1.8 متر و قطر 10 میلی‌متر است.
قوانین توپ
بخش دیگر مهم در زمینه قوانین بازی والیبال به توپ این ورزش مربوط می‌شود. در واقع استفاده کردن از توپ والیبال در هر شرایطی دارای قوانین خاصی است. توپ والیبال به طور کلی دارای 2 یا 3 رنگ است. همچنین این توپ‌ها به دو سبک مختلف قابلیت استفاده شدن را دارند؛ یکی برای جوانان و دیگری برای بزرگسالان مناسب خواهد بود.
محیط استاندارد برای توپ والیبال در رده سنی جوانان حدود 63 تا 65 سانتی‌متر است. وزن آن‌ها نیز حدود 260 تا 280 گرم می‌باشد و از جهتی دیگر فشار هوای داخلی آن بر روی 40.3 شاخص Psi در هر سانتی‌متر مربع قابل تنظیم می‌باشد. اما در مورد محیط استاندارد توپ والیبال برای بزرگسالان باید بیان کرد که بر اساس قوانین بازی والیبال باید حدود 65 تا 67 سانتی‌متر و وزن آن‌ها نیز 260 تا 280 گرم باشد.
فشار داخلی آن‌ها نیز 4.3 تا 4.6 در واحد Psi تنظیم می‌شود. البته تفاوت زیادی بین این دو وجود نخواهد داشت.
قوانین بازیکنان
در مورد قوانین بازی والیبال و بازیکنان باید بیان کرد که هر تیم باید دارای 6 بازیکن باشد که 3 بازیکن در ردیف جلو و 3 بازیکن دیگر در ردیف عقب قرار بگیرد. اما در صورتی که بخواهیم تعداد کل بازیکنان یک تیم را بررسی کنیم باید بگوییم که حداکثر 12 بازیکن، یک مربی، یک کمک مربی و یک فیزیوتراپیست در یک تیم قرار گرفته می‌شوند. دیگر قانونی که برای بازیکنان والیبال وجود دارد این است که یک بازیکن به هیچ عنوان نمی‌تواند دو بار پشت سر هم در زمین بازی به توپ ضربه بزند.
البته این امر برای پاسور و یا دفاع کننده تور استثنا می‌باشد. در زمان دریافت سرویس نیز در صورتی که یک بازیکن بیشتر از 3 ضربه به توپ وارد کند، خطا حساب می‌شود و 1 امتیاز از دست خواهد رفت. در هر تیم باید یک بازیکن به عنوان لیبرو وجود داشته باشد که عمدتا در وسط زمین قرار می‌گیرد و رنگ پیراهن آن با دیگر بازیکنان موجود در زمین متفاوت خواهد بود. بازیکنانی که لیبرو هستند حق زدن سویس، دفاع کردن و یا پاس دادن نزدیک تور را نخواهند داشت.
به عبارتی بهتر این بازیکن باید نزدیک بازیکنان موجود در عقب زمین قرار بگیرد و با بازیکنان انتهای زمین نیز تعویض می‌شود.
فضای زمین والیبال
بر اساس قوانین بازی والیبال فضای استاندارد زمین باید 18 متر طول و 9 متر عرض داشته باشد. فضای بازی آزاد که به عنوان فضای بالای منطقه بازی شناخته شده است از طرح زمین باید 7 متر ارتفاع داشته باشد. در مسابقات FIVB که مسابقات رسمی و جهانی معروفی است، منطقه آزاد دارای حداقل 5 متر از خطوط کناری و 8 متر از خطوط انتهایی فاصله می‌باشد. سطح بازی سالن والیبال سرپوشیده باید به طور کامل صاف و دارای رنگ روشن باشد.
برای مناطق مختلفی از زمین اعم از زمین بازی و یا منطقه آزاد رنگ‌های مختلف دیگری استفاده می‌شود. تمام خطوط بر روی زمین والیبال تقریبا دارای 5 سانتی‌متر عرض هستند و رنگ‌های آن با رنگ موجود در کف دارای تفاوت‌هایی است. خطوط مرزی زمین والیبال در اصل دو خط جانبی و خطوط انتهایی می‌باشند که باعث می‌شوند زمین بازی به دو بخش 9 در 9 متری تقسیم شود. مناطق زمین نیز بر اساس قوانین بازی والیبال به 6 منطقه دسته‌بندی می شوند.
منطقه 2 در زمین والیبال در زیز تور و طرف راست زمین می‌گویند. منطقه 1 پشت منطقه 2 و در بخش عمقی زمین قرار می‌گیرد. منطقه 3 در وسط زمین قرار دارد. منطقه 6 پشت منطقه 3 زمین است. منطقه 4 زیر تور و سمت چپ زمین است. منطقه 5 نیز در پشت منطقه 4 قرار خواهد گرفت.
داورها و مسئولین بازی والیبال
در مورد داوران والیبال باید بیان کرد که به طور کلی باید 10 نفر باشند که بر اساس قوانین بازی والیبال یک نفر از آن‌ها باید به عنوان داور اصلی در بالای تور بنشیند و دیگری نیز به عنوان داور سرویس روبه‌روی داور اصلی و در کنار تیرک عمودی قرار بگیرد. 4 نفر نیز در گوشه‌های زمین می‌ایستند که با بالا بردن پرچم باعث کمک به داوران اصلی می‌شوند. همچنین 2 داور ذخیره و 2 داور دیگر نیز به عنوان منشی و کمک منشی در پشت میز قرار می‌گیرند که باید به ثبت امتیازها و تخلفات بپردازند.
بیشتر بخوانید: مشخصات تور والیبال
انواع خطاهای والیبال
در طی انجام بازی برخی از خطاها توسط داور و یا کمک داور اعلام خواهد شد. این موارد شامل خطاهای فردی بازیکنان و توپ است که برخی از آن‌ها به عنوان خطاهای منطقه‌ای نیز به شمار می‌روند. به طور کلی خطاهای فردی موارد زیر را شامل می‌شوند:
خطای 8 ثانیه
هنگامی که به هر دلیلی یک امتیاز مثبت به تیم حریف می‌رسد، شخصی که سرویس را می‌زند باید پس از سوت زدن داور کمتر از 8 ثانیه ضربه و یا سرویس خود را بزند. در غیر این صورت ضربه را از دست می‌دهد.
خطای خط
هنگامی که بازیکن سرویس‌زن در زمان پرش و زدن سرویس پای خود را بر روی خط قرار دهد، خطای خط گرفته خواهد شد.
خطای خط در زیر تور
اگر زمان اجرای بازی در مناطقی مانند 2، 3 و یا 4 اعضای بدن بازیکنان از زیر تور عبور کند، خطای خط در زیر تور حساب خواهد شد.
خطای تور
ممکن است گمان کنید که برخورد کردن بازیکن در زمان بازی با تور والیبال یک خطا به شمار می‌رود، اما این‌گونه نیست. هنگامی که یک بازیکن در طی بازی به طور عمد و یا غیر عمد با 7 سانتی‌متر بالای تور برخورد کند، خطا حساب خواهد شد که در واقع همان خطای تور با کمک دست تعریف می‌شود.
در خطای 2 ضرب بازیکن نباید بیشتر از دو بار توپ را لمس کند و یا ضربه‌ای به آن بزند. بر اساس قوانین بازی والیبال خطای 4 ضرب نیز بازیکن یک تیم نمی‌تواند بیشتر از 3 بار ضربه‌ای به توپ وارد کند. لازم است بدانید که تمامی این خطاها توسط داور اصلی گرفته می‌شود. همچنین در صورتی که بازیکن توپ را در دست خود بگیرد و یا آن را حمل کند و یا به عبارتی دارای اندکی مکث باشد، خطای حمل برای وی گرفته خواهد شد.
بیشتر بخوانید: خرید لوازم والیبال بصورت عمده
تغییرات قوانین بازی والیبال طی سال‌های اخیر
اگر بخواهیم تاریخچه‌ای از قوانین بازی والیبال را به صورت کلی بیان کنیم، باید گفت که بعضی قوانین از سال 1917 تا 1996 میلادی برای انواع والیبال‌ها اعم از والیبال سالنی و ساحلی تغییرات چشمگیری داشته است. پیش از سال 1917 تعداد ضربات برای بازیکنان محدودیتی نداشت اما در سال 1920 این تعداد به 3 ضربه محدود شد.
همچنین کانادا به عنوان اولین کشور پس از آمریکا بود که در سال 1900 میلادی این ورزش را وارد کشور خود کرد. در سال 1947 فدراسیون والیبال با عنوان FIVB گردآوری شد. در طی سال 1948 نیز اولین مسابقات مربوط به والیبال ساحلی در جهان برگزار شد. در نهایت در سال 1996 والیبال به عنوان یک ورزش رسمی به جهان معرفی شد.
اصطلاحات تخصصی بازی والیبال
هر زمان که یک ورزش وارد کشوری می‌شود، مردم آن با کمک مربیان آموزش و تخصص‌های لازم را دریافت می‌کنند. علاقه‌ممدان به بازی والیبال نیز لازم است تا قوانین بازی والیبال و علاوه بر آن اصطلاحات رایج در این بازی را یاد بگیرند. در ادامه شما را با رایج‌ترین اصطلاحات این بازی آشنا خواهیم کرد.
اصطلاح ACE
این اصطلاح در واقع همان امتیاز سرویس است. البته امتیازی که به طور مشخص توسط سرویس‌زن گرفته می‌شود و یا اینکه دریافت کننده از ضربه سرویس حریف دفاع نماید.
Attack تعریف
در مورد اصطلاح و تعریف Attack باید بیان کرد که در والیبال به معنی آبشار می‌باشد. لازم است ذکر کنیم که این حرکت در واقع حرکتی تهاجمی در ضربه زدن به توپ است. همچنین این اصطلاح به نام SPIKE نیز شناخته شده است.
Cover معرفی
این اصطلاح هم در زبان انگلیسی و هم در قوانین والیبال به معنی پوشش است. برای توضیح این اصطلاح باید بیان کرد که یک نوع دفاع کردن از منطقه زمین، ثابت ماندن تعدادی از بازیکنان نزدیک مهاجم و همچنین بعضی بازیکنان دفاع نزدیک تور را پوشش می‌گویند.
بیشتر بخوانید: تولیدی تور والیبال
سرویس در ورزش والیبال چیست
سرویس در واقع به معنی قرار دادن توپ در کف دست بازیکن و یا همان سرویس‌زن است که توپ را به زمین تیم حریف انتقال می‌دهد. لازم است ذکر کنیم که در زمان سرویس زدن جایگاه بازیکنان باید به طور کامل حفظ شود. ناحیه‌ای که از آم توپ را به سمت زمین حریف پرتاب می‌کنند به منطقه سرویس معروف است و دارای طول 9 متری می‌باشد. ضربه زدن به توپ توسط بازیکن سرویس‌زن می‌تواند با صورت ضربه شیب‌دار و یا به شکل عمقی وارد زمین تیم حریف شود.
سخن پایانی
والیبال از جمله بازی‌ها و ورزش‌هایی است که امروزه طرفداران بسیار زیادی دارد. اما همانند دیگر ورزش‌ها این بازی نیز دارای قوانین مختص خود است که تمامی بازیکنان و یا حتی علاقمندان باید نسبت به آن‌ها اطلاع و آگاهی داشته باشند. به همین دلیل در این مقاله سعی کردیم شما را با قوانین بازی والیبال آشنا کنیم.
