چتر سرعت یک وسیلهای ساده و البته کمهزینه است که جهت اضافهکردن مقاومت هوا هنگام دویدن مورد استفاده قرار می گیرد تا شتابگیری و توان انفجاری پاها بهتر انجام شود، مخصوصا در ۱۰ تا ۲۰ متر ابتدایی حرکت. چتر سرعت به کمر بسته میشود و هرچه سریعتر بدوید، مقاومت بیشتری ایجاد میکند بدون داشتن پیچیدگیهای وزنه یا دستگاههای باشگاهی. در این راهنما آموزش های زیر داده می شود تا بتوانید با کمترین ریسک، بیشترین نتیجه را بگیرید.
- چتر سرعت چیست؟
- چتر سرعت چگونه کار میکند؟
- مزایا و محدودیتها
- انواع چتر سرعت و هارنسها (کمربندها)
- راهنمای انتخاب سایز یا مقاومت و برندینگ متداول
- اصول ایمنی و آمادهسازی قبل از تمرین
- تکنیک درست دویدن با چتر (و اصلاح اشتباهات رایج)
در اینجا با اصطلاحات تخصصی، مربوط به این مقاله آشنا خواهید شد:
- Acceleration (شتابگیری): به معنی سریعتر شدن از سکون یا سرعت کم در گامهای اولیه می باشد.
- Max Velocity (حداکثر سرعت): به معنی بیشترین سرعت پایدار در اواسط مسیر می باشد.
- Kinematics (سینماتیک): به ویژگیهای حرکتی مانند طول یا نرخ گام و زمان تماس پا با زمین، گفته می شود.
واژهنامه اصطلاحات چتر سرعت
- Drag (دِرَگ/مقاومت هوا): به نیرویی گفته می شود که خلاف حرکت شما عمل کرده و هرچه سریعتر بروید، بیشتر خواهد شد.
- Harness (هارنس/کمربند): به بندی گفته می شود که چتر را به بدن وصل میکند؛ نوع کمری با حلقه چرخان ۳۶۰° می تواند آزادیِ حرکت بیشتری ایجاد کند.
- Quick-Release (ریلیز سریع): به سگک یا مکانیزمی گفته می شود که وسط مسیر رها کرده این امکان را میدهد که بتوانید بدون مقاومت بدوید.
- Acceleration (شتابگیری): سریعشدن در گامهای اول (۰–۱۰/۲۰ متر) است.
- Max Velocity (حداکثر سرعت): به حداکثر سرعت پایدار در اواسط مسیر گفته می شود؛ توجه داشته باشید که چتر بهتنهایی همیشه بهترین راه جهت بهبود آن نیست.
- Ground Contact Time (زمان تماس پا با زمین): به مدت زمانی که پا روی زمین است گفته می شود؛ با چتر این امکان کمی بیشتر شده و فرصت تولید نیروی افقی را بیشتر خواهد کرد.
- Step Frequency/Cadence (نرخ گام): به تعداد گام در واحد زمان گفته می شود؛ توجه داشته باشید که حفظ ریتم در تمرینات با چتر حیاتی است.
- Overstriding (قدمِ بیشازحد جلو): به فرود پا خیلی جلوتر از بدن گفته می شود؛ که توان رانش را کم کرده و ریسک آسیب را بسیار بالا میبرد.
چتر سرعت چیست؟
چتر سرعت (Speed Parachute) یک چتر پارچهای سبک است که از طریق (هارنس) که کمربند اتصال است به دور کمر شما بسته میشود. زمانی که شروع به دویدن مینمائید، چتر باز میشود و با پر شدن از هوا، یک نیروی مخالف حرکت ایجاد میکند. این نیروی مخالف دراگ یا مقاومت هوا نامیده می شود. در نتیجه جهت رسیدن به همان سرعت، باید نیروی بیشتری تولید نمائید؛ این موضوع به بهتر شدن شتابگیری و توان انفجاری پاها کمک بسیار خوبی میکند، به ویژه در ۱۰ تا ۲۰ متر اول حرکت تاثیر بسیار خوبی دارد. این وسیله جهت ورزشکاران تیمی (فوتبال، بسکتبال) و دوندهها مورد استفاده قرار می گیرد.
چتر سرعت چگونه کار میکند؟
زمانی که می دوید، هوا داخل چتر شده و باعث بیشتر شدن سطح مؤثر در مقابل جریان هوا میشود؛ هرچه سرعت دویدن شما بیشتر باشد، چتر پُرتر خواهد شد و مقاومت بیشتری حس خواهید کرد. توجه داشته باشید که این مقاومت بهصورت طبیعی با سرعت تغییر می نماید.
- دراگ به نیرویی گفته می شود که خلاف جهت حرکت شما عمل کرده و شما را کمی نگه میدارد.
- وزش باد هم موثر است به این معنی که بادِ روبهرو مقاومت را بیشتر و بادِ موافق کمی از مقاومت کم میکند.
مزایا و محدودیت های چتر سرعت
مزیت اصلی این است که به بهتر شدن شتاب در ۱۰ متر اول کمک می کند. در بررسی سیستماتیک و متاآنالیز در سال ۲۰۲۴ نشان داد تمرینهای دویدن مقاومتی (از جمله چتر) نسبت به دویدن عادی، بهطور معناداری زمان ۱۰ متر را بهتر میکنند؛ ولی در ۲۰ متر و بیشترین سرعت، برتری قاطع و بهتری نسبت به دویدن عادی دیده نشده است. این پیامی است برای افراد تازه کار به این معنی که توجه داشته باشند که: چتر وسیله خوبی برای ابتدای حرکت و بلند کردن اولِ راه است، نه وسیله ای خاص و جادویی جهت اوج سرعت.
با تغییر مکانیک دویدن در لحظه اتفاق خاصی ایجاد نمی شود. در یک مطالعه آزمایشگاهی انجام شده روی دوندگان دانشگاهی نشان داد دویدن با چتر در زمان کوتاه نمی تواند الگوی حرکتی را بههم بزند (طول گام، نرخ گام و زمان تماس پا با زمین تقریباً ثابت مانده است)، البته سرعت مقداری کم شد، که این موضوع طبیعی است زیرا مقاومت افزوده شده است.
سایز چتر مهم است. در پژوهش سال ۲۰۲۳ گزارش داده شد که چتر بزرگ در یک جلسه تمرینی، جهت «فشارآوردن» در فاز اوج سرعت مؤثرتر می باشد (به این صورت که سرعت را بیشتر کم میکند و بار تمرینی بیشتری میدهد)، در صورتیکه چترهای کوچک و متوسط تغییرات کوچکتری ایجاد می کنند.
نتیجه عملی:در صورتیکه هدف شما بهبود شتاب و قدرتگیریِ گامهای اول می باشد، چتر می تواند به شما کمک کند؛ ولی جهت حداکثر سرعت، ترکیب با روشهای دیگر (مثل شیب رو به پایین) تمرینات تکنیکی هم مورد نیاز است.
بیشتر بخوانید: پاوربال ورزشی چیست و چه انواعی دارد
انواع چتر سرعت و هارنسها (کمربندها)
بر پایه سایز چتر، قطر یا مساحت
- حدود ۵۴ اینچ: در محصولات شناختهشدهای مثل SKLZ، قطر ۵۴ اینچ با مقاومت حدود ۱۵–۳۰ پوند (۷–۱۴ کیلوگرم) اعلام میشود؛ کمربند ۳۶۰ درجه و ریلیزِ(سگک) سریع دارد. که می تواند جهت شروع، کنترل فرم را آسان نماید.
- حدود ۵۶ اینچ: در بیشتری از مرورهای محصول، قطر ۵۶ اینچ با مقاومت ۲۵–۳۵ پوند (۱۱–۱۶ کیلوگرم) نام برده میشود؛ بیشتری از کمربندها حلقه چرخان ۳۶۰° دارند و اجازه وصل شدن چند چتر را نیز میدهند.
- مقادیر بالاتر: برخی از فروشندگان جهت انجام کاربردهای خاص تا ۵۰ پوند مقاومت اسمی عنوان میکنند و بر این باور هستند که بادِ شدید میتواند مقاومت را بیشتر کند (دقت داشته باشید که این جهت افراد تازه کار مناسب نیست).
نکته: مقاومت اسمی به معنی برآورد سازنده در یک بازه سرعت است. مقاومت واقعی با سرعت شما و وضعیت باد تغییر میکند.
بر پایه تعداد چتر سرعت
- تکچتر: استاندارد جهت شروع می باشد.
- چندچتر (Stacking): بعضی از مدلها امکان اتصال دو چتر را دارند تا مقاومت بتواند بالا برود؛ این روش را زمانی استفاده کنید که روی فرم کاملاً مسلط شدید و دیگر افت تکنیک ندارید.
بر پایه هارنس و ویژگیها
- کمربند کمری با حلقه چرخان ۳۶۰°: آزادی حرکت در تغییر مسیر را ایجاد می کند (مخصوص تمرینهای چندجهته، جهت ورزشهای تیمی). ریلیز سریع (سگک) اجازه میدهد در وسط مسیر بتوانید کمربند را آزاد کرده تا تمرین شتاب با مقاومت و رهاسازی را جهت اوجگیری به خوبی انجام شود.
- هارنس شانهای: این نوع برای افراد تازه کار کمتر استفاده می شود؛ زیرا امکان دارد که دامنه حرکتی دستها را محدود کند. بیشتر برندها تمرکز خود را روی کمربند کمری قرار می دهند.
راهنمای انتخاب سایز، مقاومت و برندینگ متداول چتر سرعت
اصل طلایی جهت افراد تازه کار: ابتدا کنترل فرم و ریتم گام، سپس افزایش مقاومت، اهمیت دارد.
در صورتیکه جثه شما سبک است یا تازه شروع میکنید: ۵۴ اینچ ۱۵–۳۰ پوند یا ۵۶ اینچ در حد پایین بازه. (در صورتیکه احساس میکنید به جلو میافتید یا اینکه دستهای شما بینظم میشود، به این معنی است که مقاومت زیاد است.
در صورتیکه سابقه تمرین دارید و فرمتان تمیز است: ۵۶ اینچ ۲۵–۳۵ پوند اغلب گزینه «همهکاره» است.
در صورتیکه در منطقه بادخیز تمرین مینمائید یا مسیرتان در سربالایی است، همین حالا هم مقاومت محیطی دارید؛ توجه داشته باشید که سایز کوچکتر انتخاب نمائید. (خیلی از تولیدکنندگان صراحتاً مینویسند که، باد مقاومت را تغییر خواهد داد).
اصول ایمنی و آمادهسازی قبل از تمرین با چتر سرعت
- گرمکردن: ۱۰–۱۵ دقیقه (راهرفتن تند، جاگ سبک و کشش پویا و چند شتاب کوتاه) حتما انجام شود.
- مسیر امن: خط مستقیم، بدون تردد و موانع. سطح هموار (پیست، چمن کوتاه، یا آسفالت تمیز) حتما در نظر گرفته شود.
باد عرضی میتواند چتر سرعت را منحرف نماید؛ در صورتیکه باد شدید است، تمرین را کوتاه یا متوقف کنید. (در برنامههای تمرینیِ معتبر نیز به شدت بر ارزیابی باد تأکید شده است.)
- دقت داشته باشید که کمربند را محکم و متقارن ببندید؛ حتما بندها و گیرهها را هر جلسه چک نمائید.
- در صورتیکه سابقه آسیب دارید یا کاملا مبتدی هستید، دقت داشته باشید که با شدت پایینتر شروع نمائید.
بیشتر بخوانید: توپ شنی یا سندبال چیست
تکنیک درست دویدن با چتر سرعت(و اصلاح اشتباهات رایج)
قواعد طلایی فرم با چتر سرعت
- وضعیت بدن: در ۱۰–۲۰ متر اول، تنه کمی خم رو به جلو (۳۰–۴۵ درجه) تا بتوانید نیروی افقی به جلو بدهید.
- بازوها: پشتکِشیِ دست پرقدرت؛ دستها از جلو تا چانه بالا میآیند و پشتِ لگن عقب میروند؛ دقت داشته باشید که از حرکتِ پرنوسانِ چپوراست جلوگیری شود (زیرا باعث چرخش تنه خواهد شد).
- پاها (قدم خیلی بلند جلوِ بدن) ممنوع است؛ در فاز شتاب، پا کمی پشتِ مرکز ثقل روی زمین مینشیند تا نیروی رانش به جلو باشد. توجه داشته باشید کف پا روی سینه پا یا پنجه فرود بیاید نه پاشنه.
- ریتم: نرخ گام را یکنواخت نگه دارید؛ در صورتیکه حس کردید گامها بههم میریزد، حتما مقاومت زیاد است، باید سایز یا مسافت را کم نمائید.
- نگاه و تنفس: دقت داشته باشید که نگاه افقی باشد، شانهها شُل بوده، تنفس منظم داشته باشید.
چرا تمامی این موارد مهم هستند؟ زیرا تمامی شواهد آزمایشگاهی نشان دهنده این موضوع هستند که دویدن با چتر (مخصوصا با اندازههای متعادل) نمیتواند الگوی حرکتی اصلی را خراب کند، در نتیجه اگر فرمتان بههم میریزد، اغلب مشکل از زیادیِ مقاومت یا عجله در افزایش حجم بوده، نه از ماهیت خود چتر.
روشهای تمرین: مقاومتیِ معمول، کنتراست و «ریلیز» وسط مسیر
- مقاومتیِ معمول: به این صورت است که همه تکرارها با چتر بوده؛ جهت یادگیری حس «فشار اولیه» و ساختن اعتمادبهنفس بسیار مفید و عالی است.
- کنتراست: به این صورت است که یک تکرار با چتر و یک تکرار بدون چتر انجام می شود. و باعث می شود که حس فشار را بلافاصله به دویدن آزاد منتقل کنید.
- ریلیز ( سگک) وسط مسیر: در این روش با چتر آغاز کنید و در ۱۵–۲۵ متر، ریلیز سریع را بزنید تا به خوبی جهش حس شود؛ این موضوع جهت انتقال از فاز شتاب به فاز سرعت مفید می باشد.
اشتباهات رایج هنگام تمرین با چتر سرعت
- شروع با مقاومت خیلی زیاد: در این صورت فرم بههم میریزد شانهها منقبض می شود و تابدادنِ دستها به چپوراست اتفاق می افتد. راهحل: باید از سایز کوچک استفاده کنید، مسافت کوتاهتر، یا استراحت بیشتر داشته باشید.
- کمربند شُل یا نامتقارن: این موضوع باعث کشش یکطرفه و چرخاندن تنه میشود؛ دقت داشته باشید که قبل از هر ست کمربند را به دقت چک نمائید.
- بیتوجهی به باد و مسیر: باد عرضی باعث پیچاندن چتر می شود؛ توجه داشته باشید که مسیر هموار و باد مناسب را انتخاب نمائید.
- حجم زیاد بدون آمادهسازی: در صورتیکه روز بعد خیلی کوفته و خسته شده اید یا اینکه گامهای شما کند شده، حتما حجم یا شدت زیاد بوده است. پس دقت کنید گه در جلسه بعدی آن را کم نمائید.
نگهداری، مراقبت و افزایش عمر چتر
دقت داشته باشید که حتما خشککردن و تمیزکاری سبک بعد از هر جلسه را انجام دهید. (خاک و علف را بتکانید؛ اگر چتر خیس است، آن را باز کنید تا اینکه خشک شود).
آن را بدون تاخوردگیِ زیاد در کیسه مخصوص و دور از آفتابِ مستقیم نگهداری کنید.
حتما هر چند جلسه، نخها، توریِ ضدگیرکردن، و گیرهها را با دقت چک نمائید و پارگیهای ریز را زودتر بدوزید یا اینکه آن را عوض کنید. (بیشتری از برندها این مورد را تذکر میدهند که توریِ داخلی جهت جلوگیری از گرهخوردن طراحی شده است).
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره لباس شمشیر بازی
جمع بندی
چتر سرعت چیست؟ وسیله ساده جهت اضافهکردن مقاومت هوا در دویدن و تقویت شتابگیری است؛ مخصوصا در گامهای اولیه استفاده از چتر سرعت جهت ۱۰ متر اول مفید می باشد، ولی جهت حداکثر سرعت بهتنهایی نمی تواند کافی باشد؛ با ترکیب تمرینات دیگر (کنتراست، تکنیک، قدرت) می تواند بهترین نتیجه را بدهد.
نتیجه خرید از اسپرت مال
انتخاب مطمئن: دسترسی به چتر سرعت استاندارد از تأمینکنندگان تأییدشده با امکان مقایسه قیمت و مشخصات همه این موارد در سایت اسپرت مال در دسترس شما می باشد. در اسپرت مال مشاوره تخصصی به شما داده می شود، پیشنهاد سایز یا مقاومت بر اساس قد، وزن و هدف تمرین (مبتدی تا حرفهای) و راهنمای استفاده ایمن، به راحتی برای شما فراهم است.
شرایط خرید از اسپرت مال بدون دردسر انجام خواهد شد، ارسال سراسری، پشتیبانی بعد از خرید و امکان فاکتور یا سفارش سازمانی جهت باشگاهها و مدارس نیز میسر است. در نهایت اگر به دنبال انتخاب سریع، امن و مطابق نیاز خود هستید، سایت اسپرتمال امن ترین و بهترین نقطه شروع و پایان خرید شما خواهد بود.
جدول مربوط به چتر سرعت
|
سرفصل |
توضیح کوتاه |
|
تعریف |
ابزاری ساده برای اضافهکردن مقاومت هوا در دویدن و تقویت شتابگیری است؛ به ویژه در گامهای اول
|
|
سایز پیشنهادی |
۵۴ اینچ برای سبکوزن و افراد تازه کار ، ۵۶ اینچ برای بیشتر بزرگسالان مناسب است |
|
تعداد و طول تکرار |
۴–۶ تکرارِ ۲۰–۳۰ متر جهت شروع کار |
|
استراحت |
۲–۳ دقیقه؛ تا زمانی که نفس و فرم برگردد. |
|
نکته تکنیکی |
گام کوتاه و تند، تنه کمی رو به جلو، دستها فعال رو به عقب باشند. |
|
اشتباه رایج |
شروع با مقاومت زیاد باعث افت فرم و تابدادن دستها می شود. |
|
ایمنی |
مسیر صاف و خلوت را انتخاب کرده؛ کمربند محکم و متقارن باشد. |
|
نگهداری |
پس از تمرین خشک و تمیز کرده؛ در کیسه، دور از آفتاب نگهداری شود. |
